3. Corlieske Harbers (Rehoboth dienstverlening)

1e en 2e ronde
Maak morgen het verschil voor je dubbel-bijzondere leerling


Er is vaak veel verwarring rondom de vraag of een leerling wel of niet ‘dubbel bijzonder’ is. Ik neem je graag mee in deze zoektocht waarbij we ook nadenken over verschillen en overeenkomsten voor hoogbegaafdheid en een aantal stoornissen en beperkingen. We gaan op leerlingniveau kijken hoe je in kaart kunt brengen wat de behoeften van jouw leerling zijn en hoe je dit kunt vertalen naar een concrete aanpak. Het diagnostisch denken is daarin voor mij minder belangrijk dan het goed aansluiten bij de ondersteuningsbehoefte van je leerling.’


Ik ben Corlieske Harbers, getrouwd met Gerald en moeder van 5 (pleeg)kinderen. Vanuit mijn werk in het speciaal onderwijs ben ik in 2016 betrokken geraakt bij de begeleiding van hoogbegaafde kinderen, vaak kinderen met daarbij ook andere ondersteuningsvragen (dubbel bijzonder). Inmiddels heb ik ook als moeder veel te maken met vragen vanuit hoogbegaafdheid. Mijn kennis en ervaring van hoogbegaafdheid is daarin meestal een zegen. 
Ik werk in het Speciaal Onderwijs. Ik heb eerder gewerkt als leerkracht en intern begeleider binnen het SBO en SO cluster 4. Inmiddels werk ik op onze ambulante dienst (Rehoboth Dienstverlening) als leidinggevende en ambulant begeleider gedrag en hoogbegaafdheid. Ik begeleid scholen bij het vormgeven van passend onderwijs, zowel in het PO als in het VO. De leerlingen die ik begeleid hebben veelal ook te maken met bijkomende problematiek (dubbel bijzonder). 

9. Corine Brandsema (Gomarus College) / Annejet Maandag (Willem Lodewijk Gymnasium) (beide haptonoom)

1e en 2e ronde
Lichaamsbewustzijn in de HB-begeleiding: de balans tussen denken, voelen en doen 

Ik ben Corina Brandsema-Geerds, geboren op een boerderij in de provincie Groningen als jongste van acht kinderen. De afgelopen vijftien jaar was ik docent Grieks en Latijn en coach voor hoogbegaafde leerlingen op mijn eigen oude school, het Gomarus College. Hier ontdekte ik de kracht van begeleiden vanuit de beleving. Nu (2024) is het moment daar om mijn docentschap los te laten, en mijn eigen haptonomiepraktijk op te bouwen. Mijn onderwijservaring neem ik mee, de haptonomie komt erbij. 
Naast de gewone afstudeerroute volg ik de opleiding tot haptonomisch kinder- en jeugdtherapeut. 
In mijn leven en werk wil ik ons voelende vermogen stem geven. Voor mij is dit een soort doorgeven van Gods liefde.

Hoogbegaafde kinderen en jongeren hebben een groot potentieel. Vaak niet alleen in het denken (hoog IQ) maar ook in het voelen (Kieboom Zijnsluik) en in het handelen (specifieke vaardigheden of hobby’s op hoog niveau). Het basisprincipe van haptonomische begeleiding is een zo breed mogelijke ontwikkeling en een nieuwe balans tussen denken, voelen en doen.

Bij haptonomie gaat pijltjes gooien (bijvoorbeeld) over leren focussen. Voetballen gaat over afstemming, ritme, kracht. Hoepelen gaat over souplesse, ruimte innemen, blijheid. De fitnessbal gaat over balans vinden, durven loslaten, leren. (Als de opdracht is om erop te komen zitten met je voeten van de grond, doe jij dan steeds hetzelfde? Of probeer je manier B als A niet succesvol is? En ken je dit van hoe je leert voor een proefwerk?) 

Je maakt vanuit de oefening telkens bruggetjes naar het denken, voelen of handelen, en andersom. En je brengt de interactie tussen jou en de leerling in. Wat een leerling bij jou oproept gebeurt misschien ook met docenten, ouders? Begeleiding vanuit de emotionele beleving kan op veel manieren, is creatief en geeft jezelf ook een nieuwe manier van werken. 

In de workshop gaan we aan de slag met bewustwording van onszelf. Je leeft en begeleidt namelijk met lijf en al!

Zie www.sentiashaptonomie.nl of neem contact op:  06 267 022 48. 


8. Johanneke Velzeboer / Gert van Tol (Emfusio)

1e en 2e ronde
Hoogbegaafdheid in relatie tot ouderbetrokkenheid 


Begaafdheid is een onderwerp waarbij ouders en school moeten samenwerken. En liefst vanaf het allereerste begin. Een wederzijdse luisterhouding is dan van groot belang. Vaak leidt miscommunicatie tot een verschillend beeld over hetzelfde kind. Door een actieve houding te hebben ten opzichte van elkaar kunnen er belangrijke stappen worden gezet die de ontwikkeling van het kind kunnen bevorderen. Passend onderwijs wordt veelal breed uitgemeten ‘aan de onderkant’ van de leerling populatie. In deze workshop luisteren we naar literatuur over dit onderwerp en gaan we met elkaar in gesprek over praktijkverhalen.


Gert van Tol is senior-adviseur in het primair onderwijs vanuit Emfusio Onderwijsconsult.
In het verleden is hij jarenlang directeur geweest van twee samenwerkingsverbanden passend onderwijs en daarbij heeft hij zich niet alleen gericht op leerlingen ‘aan de onderkant’ van de schoolpopulatie, maar juist ook veel aandacht besteed aan begaafde leerlingen. Als bestuurder van PCBO Fiersicht heeft hij in het verleden de HB-lijn in de vereniging opgezet en uitgevoerd.
Daarbij heeft hij ontdekt hoe belangrijk ouderbetrokkenheid is bij allerlei processen die spelen in en buiten de school voor leerlingen met een bovengemiddelde begaafdheid.
Gert is getrouwd en heeft vier kinderen die allen werkzaam zijn in het onderwijs. Onder zijn 13 kleinkinderen zijn er 5 hoogbegaafdheid, waarbij ze soms horen tot de excellente studenten op de universiteit, maar ook tot cluster vier leerlingen in het voortgezet onderwijs.
Hierdoor is hij niet alleen vakmatig, maar ook privé betrokken bij dit onderwerp.

Johanneke Velzeboer is meer dan 20 jaar werkzaam in het primair onderwijs. Ze heeft jaren als leerkracht voor de klas gestaan en is de afgelopen jaren (interim) directeur geweest op verschillende scholen.  Daarnaast is ze gedragsspecialist en heeft ze vanuit deze rol verschillende sociale vaardigheidstrainingen en begeleiding aan HB-leerlingen gegeven.
Op dit moment werkt ze vanuit Emfusio Onderwijsconsult als coach in het primair onderwijs, waarbij ze leerkrachten, schoolleiders en intern begeleiders coacht en adviseert in het pedagogisch en didactisch handelen, maar ook in de afstemming van het onderwijsaanbod op de (begaafde) kinderen. Tevens is Johanneke werkzaam in haar kerk, waar ze als kinderwerker leiding geeft aan het team van kinderwerkers. Johanneke is een sterke verbinder en zoekt altijd naar groei en kwaliteit. Dit doet ze graag samen met anderen. “Geen prestatie, zonder relatie” is haar motto, dat betekent samen werken met de ouder, de leerkracht en het kind. Ouderbetrokkenheid is hierin een belangrijke voorwaarde. Johanneke is getrouwd en heeft drie dochters, waaronder één hoogbegaafde dochter op het middelbaar onderwijs.

Emfusio Onderwijsconsult is een klein adviesbureau voor het primair onderwijs. De activiteiten bestaan uit interim-management, teambegeleiding en coaching van directeuren en leerkrachten. Binnen Emfusio werken Gert van Tol en Johanneke Velzeboer samen met een uitgebreid netwerk van experts in het onderwijs die vanuit passie en bevlogenheid het beste zoeken voor alle kinderen in het primair onderwijs.

1. Rinske Kabout en Christine Vis

Heb ik jou wel goed gezien? – over signalen van hoogbegaafdheid in VMBO en MBO, soms overduidelijk, soms verborgen of gemaskeerd. 

Wat doen wij als school met de onduidelijke signalen? Over pedagogische sensitiviteit en het belang van een sterkte-zwakte heuristiek.

Verder lezen 1. Rinske Kabout en Christine Vis

2. Sara Frens (Driestar Educatief Gouda)

1e en 2e ronde
Executieve Functies

“Hij moet het gewoon kunnen, moet je kijken hoe hoog zijn IQ is!” “Je hebt weer een vier, eigenlijk zou jij je moeten schamen!” “Let je eigenlijk wel op, waar zit je met je gedachten?” “De tijd van vragen stellen is voorbij, ga nu maar gewoon doen!”

Waarom lukt het de ene hoogbegaafde leerling niet om het werk op tijd af te hebben en de ander juist wel? Waarom heeft die ene leerling altijd extra uitleg nodig terwijl je weet dat hij het wel kan? Waarom is het op de tafel van die paar leerlingen altijd zo’n rommeltje? Of is hij altijd zijn blad kwijt? Hoogbegaafde leerlingen kunnen  vaak problemen ervaren met executieve functies; regelfuncties van de hersenen die essentieel zijn voor het realiseren van doelgericht en aangepast gedrag. Tijdens deze workshop gaan we ontdekken hoe je deze leerlingen ondersteunt en krijg je praktische tips. We verdiepen ons vooral in de volgende drie executieve functies: Zelfsturing, plannen en organiseren en metacognitie. Dit doen we omdat dit belangrijke functies zijn in de voorbereiding op de middelbare school voor hoogbegaafde leerlingen en omdat we juist deze functies regelmatig willen ontwikkelen bij hoogbegaafde jongeren die vastlopen in het leerproces. Ik hoop je te ontmoeten! (Neem je een glazen pot met deksel mee, gewoon recyclebaar – eens kijken hoe goed jouw executieve functies zijn)

Verder lezen 2. Sara Frens (Driestar Educatief Gouda)

7. Rolinda Veldkamp (Doumee)

Mijn naam is Rolinda Veldkamp en ik ben woonachtig in Enschede. Na mijn studie ‘toegepaste onderwijskunde’ aan de UT, ben ik hier blijven wonen. Inmiddels is het 25 jaar later, en bleek het een heerlijke plek om een gezin groot te brengen. 

Ik ben onderwijskundige en hoogbegaafdheidsspecialist, en vanuit deze rol is het mijn passie om scholen te ondersteunen bij het vormgeven van goed onderwijs aan hoogbegaafde kinderen. Dit doe ik al bijna 15 jaar vanuit mijn eigen praktijk Doumée, waar ik scholen ondersteun om hun doorgaande lijn voor hoogbegaafde leerlingen op orde te krijgen, en trajecten opzet voor kinderen die vastlopen in het onderwijs. Daarnaast ben ik partner bij Alice Bekke en Partners. Hier leiden we HB-specialisten en IB-ers (kwaliteitscoördinatoren) op met geaccrediteerde opleidingen. 2 prachtige opleidingen, die elk jaar weer een nieuwe groep specialisten de scholen in brengt. 


Bij de workshop ‘Een goede start op de basisschool’ gaan we ons focussen op de overgang van peuter naar kleuter. En dan met name van de kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Welke kenmerken hebben peuters met een ontwikkelingsvoorsprong en hoe kun je als school, al voor de start van groep 1, voorbereid zijn op een kind met een ontwikkelingsvoorsprong in de groep? Hebben jullie als school een goede intake? En wat zou er allemaal een plek moeten krijgen binnen die intake?
Zowel de weken voorafgaand aan de start en de eerste 6 weken in groep 1 zijn cruciaal, als het gaat om het signaleren van een mogelijke voorsprong. Als school kun je er de hele schoolcarrière van een leerling profijt van hebben als deze eerste stap goed vormgegeven is. Dit scheelt wellicht later veel zorgen bij school en ouders, maar hierdoor is het ook mogelijk om direct vanaf het begin een kind te begeleiden in wat het echt nodig heeft. 

Bij de workshop ‘Een doorgaande lijn van verrijkingswerk’ gaan we ons focussen op een stabiele lijn van verrijking van basisschool naar VO. De verrijking start in de basisschool, en heeft als doel om kinderen dezelfde kansen op het aanleren van leer- en executieve vaardigheden te geven als kinderen die het reguliere aanbod volgen. Deze vaardigheden zijn vervolgens nodig in het VO. Het VO bouwt vervolgens verder. Waar in het PO meestal een aparte verrijkingslijn nodig is, kan het VO deze lijn meestal verder doorzetten in hun reguliere aanbod, met eventueel uitbreidingen in het pakket. De vragen die in deze workshop beantwoord gaan worden zijn: 

  • Hoe krijgt het PO een goede complete verrijkingslijn om de leerlingen optimaal voor te bereiden op het VO
  • Welke vaardigheden kan het VO verwachten vanuit het PO bij hoogbegaafde kinderen, en hoe kunnen zij hierop verder doorbouwen. 
  • Hoe kunnen PO en VO samen optrekken om tot een gezamenlijke doorgaande lijn te komen. 

6. Femke Hovinga (Scaliq) / Greijdanus

1e ronde
Signaleren en diagnosticeren (6. Femke Hovinga (Scaliq))

2e ronde
In gesprek met HB leerlingen (Greijdanus)


In deze interactieve workshop gaan we samen dieper in op het thema signaleren: hoe kunnen we er voor zorgen dat onderwijsprofessionals in staat zijn om (hoog)begaafde leerlingen te herkennen en hen de juiste ondersteuning te bieden? 

Op basis van het onderzoek “(On)gezien” gaan we in op de staat van signalering van hoogbegaafd-heid. Uit dit onderzoek van SCALIQ blijkt dat het onderbuikgevoel van veel leerkrachten klopt: slimme kinderen worden niet altijd herkend. Er zijn grote verschillen in de signalering van jongens en meisjes, en ook de achtergrond van een kind, zoals een lage sociaaleconomische status of een niet-westerse afkomst, speelt een belangrijke rol in de herkenning van hoogbegaafdheid.

Samen bespreken we waarom deze verschillen bestaan en wat we kunnen doen om ze te verkleinen. We kijken naar hoe we objectieve, taalonafhankelijke signaleringsinstrumenten kunnen gebruiken om deze kinderen beter te zien, en gaan in op hoe we het onderbuikgevoel kunnen combineren met betrouwbare, evidence-based methoden.

We bespreken ook de valkuilen van overschatting: kinderen die te hoog worden ingeschat en daar-door te veel druk ervaren. Dit kan net zo schadelijk zijn als onderschatting. Het doel is om met elkaar een systematische manier van signaleren te ontwikkelen, die niet alleen oog heeft voor potentieel en talent, maar ook voor de valkuilen die hoogbegaafde kinderen kunnen ervaren.

  • Verkennen van de huidige staat van signalering van hoogbegaafde leerlingen.
  • Inzicht krijgen in de factoren die invloed hebben op (h)erkenning van hoogbegaafdheid, zoals geslacht, achtergrond en sociaaleconomische status.
  • Handvatten bieden voor het gebruik van objectieve en taalonafhankelijke signaleringsinstrumen-ten.
  • Samenwerken aan een doorlopende leerlijn en een systematische manier van signaleren om passend onderwijs te bevorderen.

Doe mee en ontdek hoe we samen de kansen voor hoogbegaafde kinderen kunnen vergroten!


Over Femke Hovinga
Femke weet uit ervaring welke uitdagingen hoogbegaafdheid met zich mee kunnen brengen. Ondanks een flinke portie potentie, presteerde ze jarenlang onder en ontwikkelde ze faalangst. Leerkrachten vonden haar een vreemde vogel, klasgenoten pestten. Met hangen en wurgen haalde Femke haar Havo-diploma, waarna ze opleidingen journalistiek en bedrijfskunde volgde. En eindelijk: uitdagingen werden kansen. Ze ontwikkelde zich door het deelnemen aan het studentenleven, de politiek en bestuurswerk. Ze volgde de opleiding tot talentbegeleider en specialiseerde zich vanuit daar in 145+ IQ. 

Femke’s werk is behoorlijk divers: bij Opallios begeleidt ze kinderen, ouders en scholen. Ook verzorgt ze lezingen en scholing voor professionals, zowel bij expertisecentrum hoogbegaafdheid Talentissimo als op locatie. Daarnaast werkt ze bij Praktijk Epoche binnen de diagnostiek en doet ze onderzoek en ontwikkeling (o.a. de KIQT+, ZOOV+, VOQS) bij SCALIQ. Tot slot doet ze onderzoek naar hoogbegaafden op de werkvloer. 


Door: Loïs Terpstra en Sjaak den Boer
Wat nou als je de opdrachten veel te makkelijk vindt, maar heel lang nodig hebt om ze te lezen? Moet je dan wel meer uitdaging hebben? Of moet je een enorme hoeveelheid dyslexie-opdrachten hebben? Deze en meer vragen beantwoorden wij bij onze workshop, onder andere door persoonlijke verhalen en met interviews. Er is genoeg over te vertellen, dus kom erbij en ervaar hoe het is om dyslectisch hoogbegaafd te zijn bij deze workshop!

Door: Veerle, Lennart, Joëlle en Joske
Hoogbegaafdheid wordt vaak niet goed begrepen, ook door leraren.
Wil jij leren hoe je op een adequate manier met hoogbegaafden om moet gaan, wij geven je hier graag inzicht in door middel van onze ervaringen.

You cannot copy content of this page